Hymn XXV – Czego chcesz od nas Panie Jana Kochanowskiego

Kim lub czym jest Bóg? Powszechnie pod pojęciem Bóg rozumie się określenie istoty będącej przedmiotem kultu religijnego. Pojęciem tym zajmuje się zarówno teologia jak i filozofia. Trudno o celną definicję Boga ze względu na zróżnicowane pojęcia tego Wyższego Bytu. Z różnych pojęć Stwórcy wynikają różne postawy człowieka wobec Tej Istoty. Rozmowę z Bogiem nazwano modlitwą. I dialog ten może przyjmować różne formy ze względu na nastawienie człowieka względem Boga. Przestawię przykłady ludzkich sylwetek wobec Boga bazując na utworach literackich.

Pierwszym utworem, o którym będę mówić, jest „Hymn XXV” znany też pod incipitem „Czego chcesz od nas Panie” autorstwa Jana Kochanowskiego. Hymn to uroczystą pieśń. W tym wypadku utwór jest pieśnią pochwalną kierowaną bezpośrednio do Boga. Jest to także przykład przedstawiający program poetycki i filozoficzny Kochanowskiego, stanowi manifest religijny i zawiera elementy filozofii humanistycznej.

Świat przedstawiony w wierszu to przyjazny człowiekowi, piękny, pełen harmonii świat. Zauważyć można tu też topos Deus artifex, czyli Boga artysty gdzie dziełem sztuki jest świat przez niego stworzony. Stwórca daje człowiekowi Ziemię, źródło radości z którego człowiek może czerpać wszystkie niezbędne mu do życia składniki. Ta dobroć sprawia, że uraczona istota ludzka może pokładać w Stworzycielu nadzieję.

Zaznaczone w piątej zwrotce pory roku ukazują idealną naturę dzieł Pana. Każda z pór roku ma swą określoną rolę, widać ich cykliczność. Hymn XXV ma podniosły charakter. Pełen jest podziękowań kierowanych do Boga i podziwu nad jego idealnymi tworami, a właśnie harmonia była wg. renesansowych humanistów była wyrazem piękna.