Utopie i antyutopie – wnioski końcowe

Nie ulega wątpliwości, że cechą różniącą gatunki utopii i antyutopii jest władza. W antyutopiach jest ona celem i sensem egzystencji, natomiast w przypadku utopii nie istnieje w klasycznej formie. Ludzie żyją zgodnie z zasadami równości i sprawiedliwości społecznej. Nie istnieje zło. W antyutopii z kolei terror jest na porządku dziennym. Reglamentacja towarów, bezustanna inwigilacja obywateli oraz przymusowa indoktrynacja zamienia ich egzystencję w jedną wielką udrękę. Z całą pewnością ten gatunek literacki powstał w celu obnażenia największych wad totalitaryzmu. „Folwark zwierzęcy” z kolei ukazuje nam jak cienka granica jest między utopią, a antyutopią, jak łatwo jest ją przekroczyć, poprzez zachłanność, pazerność i chęć upajania się kontrolą nad ludźmi. Zachowanie świń odzwierciedla proces alienacji politycznej w systemach totalitarnych oraz udowadnia nam, jakie negatywne skutki niesie za sobą dyktatura. W etapie końcowym zwierzęta przeżywają bowiem niewyobrażalną gehennę i wiodą ciężkie życie, jakie zgotowali im nowi przywódcy.

Bez wątpienia głównymi funkcjami, dla których powstały utopie są przede wszystkim:
chęć ukazania lepszego świata, iluzji raju na ziemi, który pozwoli czytelnikowi uciec od szarej rzeczywistości, pełnej problemów,
krytyka mentalności ludzi, którzy nie doceniają otaczającego ich świata,
ukazanie pewnych priorytetowych, nadrzędnych wartości, jak równość, sprawiedliwość i tolerancja,
gloryfikacja szeroko rozumianego pluralizmu.

Wiersz Wisławy Szymborskiej ukazuje nam jednak pewną ambiwalencję utopii. Mimo licznych pozytywnych cech, autorka dostrzega fakt, że ówczesnemu człowiekowi byłoby trudno żyć w miejscu, w którym wszystko jest oczywiste. W mentalności ludzi leży bowiem chęć eksploracji i ciągła dążność do poszukiwania prawdy. Zatem, szanowni państwo, należy zadać sobie pytanie: czy na pewno chcielibyśmy żyć w takim świecie? Czy ówczesny obywatel, skażony złem rzeczywistości byłby w stanie odnaleźć się wyidealizowanym społeczeństwie?